ساده زیستی در سیره عملی علماء

علامه طباطبایی (ره) بسیار ساده لباس می پوشیدند و سالهای زیادی اجاره نشین بودند از سهم امام استفاده نمی کرد و اموراتشان را از حق التألیف کتابهایشان می گذارندند.

 

ساده زیستی یکی از فضائل اخلاقی است که مورد تشویق و ترغیب آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع) است.

علمای دین که مقتدای خویش را پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) او می دانند و در عمل به دستورات نجات بخش دین اسوه دیگران بوده‎اند، الگوی عملی زهد ، ساده زیستی و قناعت بوده و با تمام سختی ها و فشارها زندگی خود را در حّد ضعیف ترین مردم نگه می داشته و فریادرس محرومان بوده‎اند.

 

در این‎باره به چند حکایت از علماء اشاره می‎کنیم:

 

شیخ انصاری (ره)

 

شیخ انصاری آن مردی که مرجع کل فی الکّل شیعه می شود، آن روزی که می‎میرد، با آن ساعتی که به صورت یک طلبه‎ی فقیر دزفولی وارد نجف شده است فرقی نکرده است. وقتی که خانه‎ی او را نگاه میکنند می بینند مثل فقیر ترین مردم زندگی می کند، با اینکه در هر سال مقدار زیادی وجوهات به دست ایشان می رسید. (۱)

 

آیت الله العظمی وحید بهبهانی(ره)

 

زهد ایشان به اندازه ای بود که لباسهایش کرباس و تابدار بود و غالباّ آنها را همسرش مهیا می کرد و می بافت و به البسه دنیا هیچ نظر نداشت. در مدت عمر به جمع زخارف دنیوی همت مصروف نفرمود. کناره گیری از زر اندوزان شیوه‎ی او بود.

 از معاشرت آنها خود داری می کرد و با مستمندان نشست و بر خاست می کرد. وقتی که یکی از پسرانش برای همسرش لباس فاخری تهیه کرده بود.

 ایشان او را مورد عتاب قرار داده و می فرمایند: اگر چه استفاده‎ی از نعمتهای خدا حرام نیست ولی حداقل کاری که من و خانواده‎ی من می توانیم انجام دهیم این است که با مردم فقیر همدردی کرده و همانند آنها زندگی کنیم گرچه قدرت برخرید هر چیزی را داریم.(۲)

 

شیخ عباس قمی (ره)

 

زندگی ایشان بسیار محدود بود، به طوری که از حد زندگی یک اهل علم عادی هم پائین تر بود لباسش عبارت بود از یک قبای کرباسی بسیار نظیف و معطّر.

چند سال زمستان و تابستان را با قبا می گذرانید. هیچ در فکر لباس و تجمل نبود . فرش خانه اش گلیم بود از سهم امام استفاده نمی کرد و می گفت من اهلیّت استفاده از آن ندارم. (۳)

 

علامه طباطبایی (ره)

 

ایشان بسیار ساده لباس می پوشیدند و سالهای زیادی اجاره نشین بودند از سهم امام استفاده نمی کرد و اموراتشان را از حق التألیف کتابها یشان می گذارندند.

مبالغ هنگفتی نیز مقروض بود و نزدیکان ایشان حتی دامادشان آیت الله قدوسی از آن اطلاعی نداشتند لکن با تمام این سختیها و زندگی زاهدانه توانست جنبش فکری فرهنگی، فلسفی عظیمی را در حوزه ایجاد کند. (۴)

 

میرزا حبیب الله رشتی (ره)

 

«…وی از نظر زهد و تقوا معروف است، زیرا به زخارف و تعینات دنیوی دل نمی بست و در نهایت ورع و پرهیزکاری، و دارای ذاتی سلیم و نیتی پاک بود واز ریاست و مرجعیت کناره گیری می کرد … وجوه شرعی را هیچ گاه قبول نمی کرد، به طوری که حتی ، وقتی از حاج شیخ جعفر شوشتری وجهی را قبول کرده بود، بعداّ همان مبلغ را به مستمندان و فقرا پرداخت. (۵)

 

حضرت آیت الله العظمی بهاءالدینی (ره)

 

ایشان بسیار ساده زیست و بی تکلف بودند. خانه ‎ای محقر و خشت و گلی در کناره حسینیه داشتند. از خود ثروتی به جای نگذاشت و اجازه تعویض و تعمیر منزل مسکونی را هم نداد و در مقامی بود که هیچ دیدی نسبت به دنیا و زندگی آن از جهت پستی و بلندی آن نداشت. هیچ گاه برای آمدن فردی تغییری در زندگی و وضع خود و منزل نمی داد. (۶)

 

شهید مطهری (ره)

 

در دانشکده الهیات موقع امتحانات رسم بر این که تمام استادان غذا را در دانشگاه صرف می کردند و بر ایشان چلو کباب می آوردند سر ظهر که می شد، استاد شهید سر ظهر که می شد ابتدا نماز می خواندند و سپس غذای ساده‎ای را که از منزل آورده بودند و یا نان و پنیری تهیه کرده می خوردند خدمتگذاری از ایشان سۆال کرده بود: چرا شما از غذای دانشگاه نمی خورید غذا مال استادان است.

فرمودند: از کجا می دانید غذا مال استادان است این مال بیت المال است. بعد آقا وقتی فهمیده بودند که بین استادان و خدمتگذاران در کیفیت و نوع غذا فرق می گذارند به مسۆلین آنجا اعتراض کرده بود. (۷)

آری عالمان ربانی هیچگاه در صدد اندوختن مال دنیا نبوده و کوچکترین دل بستگی به زخارف آن نداشتند، مردان علمی بودند که در میدان عمل از همه جلوتر حرکت می کردند.

 


پی نوشت‎ها:

۱٫ سیمای فرزانگان ص ۴۵۷تا ۴۵۸٫

۲٫ همان ص ۴۵۴ تا ۴۵۵٫

۳٫ همان / ص ۴۶۷٫

۴٫ همان / ص۴۶۵ /۴۶۶٫

۵٫ همان ص ۴۳۲٫

۶٫ سیری در آفاق

۷٫ سر گذشت‏های ویژه از زندگی استاد سهید مرتضی مطهری؛ ج ۲ ص ۱۳۹

تهیه و فرآوری: عبداله فربود، گروه حوزه علمیه تبیان

 

آدرس این مطلب :