سجایای اخلاقی آیت الله مرعشی نجفی
یکی از خصوصیات برجسته آیت الله مرعشی نجفی (ره) ساده زیستی و عدم توجه به مسائل مادی و دنیوی بود.
اشاره
در اقیانوس بیکران هستی، گوهرانی پرورش یافته اند چراغ راه بشریت شدند و در زندگی انسانها، مشعلدار و روشنایی آفرین گردیدند.
آنان با بصیرت،دانش و بینش خود، شور و شادی آفریدند و با راستی و صفا، پاکی دل و صفای باطن، ساحت حیات انسانی را عطرآگین ساختند. و در هر زمان و دیاری، سرمشق ارباب دل و الگوی خداباوران گشته اند.
در فرهنگ قطور و شفاف تشیع، از این گوهران ارزشمند بسیار بوده اند که مانند خورشید بر تارک تاریخ تشیع درخشیده و در پرتو نور خود، چهره های فروزانی تربیت کرده اند.
آیت الله مرعشی نجفی رحمه الله علیه – یکی از این گوهران ناب و کمیاب بود که از سجایای اخلاقی بیشماری برخوردار بودند که ذکر همه سجایا مقدور نیست و تنها به ذکر چند مورد بسنده می شود.
ساده زیستن
یکی از خصوصیات برجسته آیت الله مرعشی نجفی (ره) ساده زیستی و عدم توجه به مسائل مادی و دنیوی بود.ایشان پس از اقامت در قم و ازدواج از نظر مالی مدتها در وضعیتبدی به سر میبردند و مدتها اجارهنشین بودند تا اینکه کمکم با تهیه یک زمین کوچک در آن خانهای ساختند و تا آخر عمرشان نیز در آن زندگی کردند.
ایشان هیچوقت از وضعیت مالی مطلوبی برخوردار نبودند و هر آنچه به دست میآوردند، در راه رفع حوایج مردم مصرف نموده، یا وقف میکردند و هیچگاه مالی را به خودشان اختصاص ندادهاند.
می فرمودند: «من شب که میخوابم هیچ پولی، هیچ اندوختهای در جیب من نباشد، چون ما عامل هستیم.ما باید از این دست بگیریم و با دست دیگر بدهیم به فقرا، ایتام، نیازمندان و کمک کنیم به مراکز علمی، دینی و فرهنگی، اینها مال ما نیست!» و تا آخر عمر نیز چنین بودند.
شب آخری که ایشان رحلت فرمودند، همان شب به بنده میفرمودند: «من خیلی بارم سبک است و هیچ نگرانی ندارم، تنها یک چیز مرا زجر میدهد و آن این است که میترسم در ایام زندگیم نوشته من یا صحبتهای من در هر موردی باعث شده باشد که حقی ناحق شود،
یا در همسایگی ما گرسنهای بوده باشد و ما غذای سیر خورده باشیم که و الله و بالله و تالله اگر چنین چیزی بوده من آگاهی نداشتهام و نصیحت میفرمودند که شما هم بارتان را سبک کنید و از تجمل پرستی و خانه بزرگ و…بپرهیزید، که همه چیز ظرف چند دقیقه نابود میشود.»
و روزی که ایشان از دنیا رفتند، یک قبا داشتند که مشکی بود و در ایام محرم و صفر میپوشیدند و مجموع پولی که در جیب ایشان بود، هشتصد تومان بود و هیچ اندوختهای، زمینی یا ملکی نداشتند و هر آنچه به دستشان میرسید، در موارد فوق الذکر مصرف میکردند.
عشق به کمال و علم
یکی دیگر از خصوصیات آیت الله مرعشی نجفی (ره) علاقه فراوان و بیحد و حصر نسبت به تحصیل و کسب علم و دانش بود.
ایشان نقل میفرمودند: «زمانی که ما در نجف اشرف به تحصیل اشتغال داشتیم، گاهی میشد که ما تا ۴۰ روز اصلا گوشت گیرمان نمیآمد که بخوریم، خوب آقازاده هم بودیم و رویمان نمیشد برویم پیش اعلام و بزرگان آن وقت و دست دراز کنیم و گاهی آنقدر سرگرم درس بودیم که تا ۲۴ ساعت گرسنه میماندیم ولی اصلا توجه به این مسائل نداشتیم.» میفرمودند:
«زمانی که من در مدرسه قوام در نزدیکیهای صحن مطهر مولی امیر المؤمنین در نجف اشرف به تحصیل اشتغال داشتم، با مرحوم آیه الله حاج سید ابو القاسم ارسنجانی شیرازی که از علماء بزرگ شیراز بودند، هم حجره بودم.
ما گاهی گرسنه میشدیم و هیچ چیز نداشتیم بخوریم. بعضی از اعیان و اشراف آن روز هم فرزندان خود را میفرستادند به نجف اشرف که درس بخوانند، ولی اینها معمولا میآمدند و درس نمیخواندند و آش و پلویی راه میانداختند و عدهای هم از این افرادی که دنبال دنیا بودند، دور اینها را میگرفتند و ارتزاق میکردند، گاهی اینها کاهوی زیادی میخریدند و میآمدند در کنار حوض و برگهای زیادی را میریختند در حاشیه حوض و ساقههای وسطش را میبردند و میخوردند.
و من و آن رفیق هم حجرهام با هم میرفتیم این برگهای اضافی کاهوها را مخفیانه جمع میکردیم و با آنها سد جوع میکردیم و هیچگاه هم به خودمان اجازه نمیدادیم که برای کسی بازگو کنیم، ولی آنی از تحصیل و تدریس غافل نبودیم.»
استفاده از امکانات داخلی
آیت الله مرعشی نجفی (ره) ویژگی دیگری که داشتند، میفرمودند: «من از روز اولی که خودم را شناختم و روی پای خودم ایستادم، از البسه خارجی استفاده نکردهام».
و تا آخر عمرشان هم همینطور بودند و میفرمودند: «این یک راه مبارزه با استعمار و استعمارگران است».
حتی یک وقتی خیاط آمد و به ایشان گفت:
آقا دکمه از خارج میآید و برای قبا ناچاریم از آن استفاده کنیم، ایشان اجازه ندادند و مدتی در این فکر بودند که چه بکنند، بعد یکی گفتبعضی از خانمها در خانه از این قیطانهایی که به لب عبا میدوزند، شبیه دگمه درست میکنند و شما میتوانید این را به خیاط بدهید و لذا لباسهای ایشان هیچ وقت دگمه نداشت و از همین قیطانهایی که در داخل تولید میشد استفاده میکردند.
منابع:
کتاب فقهای نامدار شیعه
تهیه و فرآوری : علی فریادرس ، گروه حوزه علمیه تبیان
http://www.tebyan.net