شعری از شیخ محمود شبستری

به نام آن که جان را فکرت آموخت                  چــراغ دل به نـور جان برافروخت

ز فضلش هر دو عالم گشت روشـن                  ز فیضش خــاک آدم گــشــت گلشن

تـوانـایــی کـه در یک طـرفـهالعـیـن                  ز کـاف و نـون پـدیــد آورد کونـین

چو قـاف قـدرتــش دم بـر قـلـــم زد                  هـــزاران نـقــش بـر لـوح عـدم زد

از آن دم گـشـت پیـدا هر دو عـالـم                   وز آن دم شـــد هـویــدا جـــان آدم

در آدم شد پدید این عقل و تمیـیــز                   که تا دانست از آن اصل همه چیز

چو خود را دید یک شخص معیــن                   تفکر کرد تا خــود چــیـسـتـــم مـن

ز جزوی سوی کلی یک سفـر کـرد                   وز آنجا باز بر عــالــم گــذر کـرد

جـــهـــان را دیــد امــر اعـتـبــاری                   چو واحـد گشته در اعـــداد سـاری

جهان خلق و امر از یک نفس شد                   که هم آن دم که آمد بـاز پس شـد

ولـی آن جـایگه آمد شـدن نیـسـت                   شدن چون بنگری جز آمدن نیسـت

به اصل خویش راجع گـشت اشیا                    همه یک چیز شد پـنهـــان و پیــدا

تـعـالـی الله قـدیمی کو بـه یک دم                   کـنـد آغـــاز و انـجــام دو عـالــــم

جهان خلق و امر اینجا یکی شـد                    یکی بسیـار و بسیـار انـدکـی شــد

همه ازوهم توست این صورت غیر                  که نقطه دایره است از سرعت سیر

یکی خط است از اول تا بـه آخـر                    بر او خلق جهـان گشتـه مـســافـر

در این ره انبـیا چـون سـاربــانند                    دلـیـــل و رهـنــمـــای کــاروانـنــد

وز ایشان سـید مـا گـشته ســالار                   هم او اول هم او آخر در این کــار

احد در میـم احمــد گـشت ظاهـــر                   در ایـن دور اول آمــد عیـن آخـــر

ز احمد تا احد یک میم فرق است                  جهانی اندر آن یک میم غرق است

بر او ختــم آمده پـایـان ایــن راه                   در او منزل شده «ادعوا الی الله»

مقـام دلگشایش جمع جمع اسـت                   جمـال جانفزایش شمـع جمــع است

شـده او پیش ودلها جمله از پـی                   گـرفـتــه دسـت دلــهــا دامــن وی

دراین ره اولیا بازاز پس وپیـش                    نشـانــی داده‌انــد از منزل خـویش

به حد خویش چون گشتند واقـف                  سخــن گفتنـد در معروف و عـارف

یکی ازبحر وحدت گفت انا الـحق                  یکی از قرب و بعد و سیـر زورق

یکی را علــم ظـاهر بـود حـاصـل                 نـشــانــی داد از خشکــی ســاحــل

یکی گــوهـر برآورد و هــدف شـد                یکی بگذاشت آن نزد صـدف شــد

یکی درجزو وکل گفت این سخن باز              یکـی کرد از قدیـم و محـدث آغـاز

یکی از زلف وخال وخط بیان کـرد               شراب وشمع و شاهد را عیان کرد

یکی از هستی خود گفت و پـنــدار                یکی مستـغـرق بـت گشـت و زنار

سخنها چون به وفق مـنزل افـتـاد                در افـهــام خـلایق مـشکــل افتـاد

کسی راکاندراین معنی است حیران               ضــرورت مـی‌شــود دانـسـتــن آن



 

 

 

 

Review http://www.zohd.ir on alexa.com